Orta Doğu’da tansiyon düşmek bilmiyor. İsrail’in son haftalarda Suriye topraklarına yönelik art arda düzenlediği hava saldırıları, bölgedeki güç dengesini sarsacak bir hamle olarak görülüyor. Saldırıların zamanlaması, hedef alınan noktalar ve bölgesel aktörlerin tepkileri; İsrail’in Suriye oyununda yeni bir perde açtığı yönünde yorumlara neden oluyor.
Hedefte Ne Var?
İsrail’in saldırıları genellikle Şam, Halep ve Hama çevresinde konuşlanan İran yanlısı milis grupları ve Suriye hava savunma sistemlerini hedef alıyor. İsrail kaynakları, bu operasyonları “önleyici müdahale” olarak nitelendirirken; İran destekli Hizbullah ve Kudüs Gücü’nün Suriye’deki varlığını sınırlandırma amacı güdüldüğü açıkça görülüyor.
Saldırıların Arka Planı: Bölgesel Satrancın Taşları
İsrail, 7 Ekim sonrası Gazze’de başlattığı operasyonlarla eşzamanlı olarak Suriye’ye yönelik saldırılarını artırdı. Bu saldırılar, hem İran’a hem de Suriye rejimine açık bir mesaj niteliğinde. Tel Aviv yönetimi, Suriye’yi İran’ın bölgedeki “lojistik hattı” olarak görüyor ve bu hatta ne kadar zarar verirse, Gazze ve Lübnan’dan gelen baskıyı o kadar hafifleteceğine inanıyor.
Özellikle Halep ve Şam çevresinde gerçekleşen saldırılar, bölgedeki hava savunma sistemlerini felce uğratarak İsrail’e hava üstünlüğü sağlıyor. Ayrıca bu bölgelerdeki silah depoları ve füze sistemlerinin vurulması, ilerideki muhtemel savaş senaryolarında İsrail’in elini rahatlatıyor.
Rusya ve ABD Ne Diyor?
Suriye hava sahasının büyük bölümü Rusya’nın kontrolünde. Ancak ilginç bir şekilde, Rusya şu ana kadar İsrail’in saldırılarına karşı doğrudan bir müdahalede bulunmadı. Bu durum, Moskova ile Tel Aviv arasında Suriye özelinde kurulan “sessiz mutabakat”ın hâlâ sürdüğü yönünde yorumlanıyor.
Öte yandan, ABD ise İsrail’in bu saldırılarına doğrudan destek vermese de sessiz kalarak zımni bir onay veriyor. Washington yönetimi, İran’ın Suriye’deki etkinliğini azaltacak her adımı dolaylı olarak olumlu karşılıyor.
Suriye Rejimi: Tepkisizliğin Nedeni?
Beşar Esad yönetimi, İsrail saldırılarına karşı yalnızca “kınama” ile yetiniyor. Bunun birkaç sebebi var: Hem askeri olarak zayıflamış bir Suriye ordusu, hem de İran ile ilişkilerdeki stratejik bağımlılık, Esad rejiminin elini kolunu bağlıyor. Ayrıca Esad, Gazze krizinde tarafsız kalmaya çalışarak hem Körfez ülkeleriyle yumuşama sürecini hem de Batı’yla kurduğu diplomatik hattı bozmak istemiyor.
Bölgesel Barut Fıçısı
İsrail’in Suriye üzerindeki hamleleri, bölgede “sessiz savaş” konseptini yeniden gündeme taşıdı. İran, bu saldırılara doğrudan cevap vermekten kaçınsa da, vekil güçler üzerinden İsrail’e Lübnan, Gazze ve Irak kanallarından baskı kuruyor. Bu durum, doğrudan bir savaş olmasa da bölgesel bir gerilim sarmalını sürekli besliyor.
